Αναλυτικά για το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια

Γνωρίζουμε ότι τα περισσότερα κτίρια στην Ελλάδα είναι εντελώς απαράδεκτα από άποψη ενεργειακής συμπεριφοράς. Αυτό σημαίνει υπερβολική απώλεια ενέργειας, μεγάλη δαπάνη του οικογενειακού προϋπολογισμού για δροσισμό και θέρμανση του σπιτιού, υπερβολικές εκπομπές αερίων που αλλάζουν το κλίμα, μεγάλη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Χαρακτηριστικά, αν γίνονταν παρεμβάσεις στα κτίρια θα μπορούσε να μειωθεί κατά 80% η κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και δροσισμό των κτιρίων καθώς και η οικογενειακή δαπάνη για ηλεκτρικό ρεύμα.

Οι παρεμβάσεις για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια είναι όχι μόνο υποχρεωτικές πλέον με βάση τις δεσμεύσεις μας από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία – δηλαδή είναι το αυτονόητο και υποχρεωτικό – αλλά είναι και από αυτές που μπορούν να στρέψουν έναν οικονομικό κλάδο όπως είναι αυτός των κατασκευών σε οικολογικά, κοινωνικά και οικονομικά πιο βιώσιμες κατευθύνσεις, προς πράσινη κατεύθυνση.

Τι προτείνουν οι Οικολόγοι Πράσινοι για τα κτίρια: Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε εκτεταμένα προγράμματα μόνωσης του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού κτιρίων, σε κουφώματα, εξωτερικούς τοίχους και στέγες, στρέφοντας τον τομέα της οικοδομής σε κατευθύνσεις που δεν απαιτούν άλλη οικοδομήσιμη γη, διασώζοντας παράλληλα χιλιάδες θέσεις εργασίας και δημιουργώντας και νέες. Ως ενδιάμεσο στόχο ζητάμε από την κυβέρνηση να δεσμευτεί άμεσα για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας που θα στηριχθεί με 5 δισ. Ευρώ από δημόσιους πόρους μέχρι το 2012, με κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία και φορολογικές ρυθμίσεις, ώστε να προσελκυσθούν επιπλέον ιδιωτικοί πόροι, με στόχο τουλάχιστον το 10% των κατοικιών και σημαντικό ποσοστό των δημόσιων κτιρίων να είναι βέλτιστων ενεργειακών προδιαγραφών μέχρι το 2015.

Προτείνουμε δωρεάν ολοκληρωμένη μελέτη για κάθε ακίνητο, πλήρη επιδότηση για τα χαμηλότερα εισοδήματα (δαπάνη που μπορεί να καλυφθεί εν μέρει και από τους ευρωπαϊκούς πόρους του Ε.Σ.Π.Α.), ευνοϊκές χρηματοδοτήσεις και φορολογικά κίνητρα για τα μεσαία στρώματα, ρυθμίσεις για την κατανομή δαπάνης και οφέλους μεταξύ ενοικιαστών και ιδιοκτητών, αυστηρές προδιαγραφές μόνωσης και βιοκλιματικού σχεδιασμού στα νέα κτίρια, καθώς και κίνητρα για εφαρμογές ήπιας γεωθερμίας.

Με τέτοιες παρεμβάσεις μπορεί να μειωθεί η κατανάλωση ενέργειας που δαπανάμε σήμερα για δροσισμό των κτιρίων κατά 80%. Και αυτό συμφέρει πρώτα από όλα αυτούς που δεν έχουν τα χρήματα να πληρώσουν για το πετρέλαιο ή το ρεύμα για το αιρκοντίσιον που έχουν ανάγκη. Να ένας τρόπος να πετύχουμε ταυτοχρόνως μείωση των εκπομπών αερίων που αλλάζουν το κλίμα, βελτίωση της ποιότητας ζωής, δημιουργία θέσεων εργασίας και ανάπτυξη πράσινων και βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων, βελτίωση και του οικογενειακού, προσωπικού προϋπολογισμού. Αλλά απαιτείται σχέδιο και πολιτική βούληση, όχι απλώς αποσπασματικά μέτρα.

Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε ανακοινώσει το πρόγραμμα “Εξοικονομώ κατ΄οίκον” με στόχο μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες, με προϋπολογισμό 300.000.000 Ευρώ τα επόμενα 5 χρόνια μέσα από τους πόρους του ΕΣΠΑ. Το ποσοστό, όμως, των κτιρίων που θα μπορούσε να επωφεληθεί από ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν ξεπερνάει το 0,35% των υπαρχόντων κτιρίων. Όμως μόνο το 2008 πληρώσαμε 1.000.000.000 ευρώ για εισαγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από το πυρηνικό εργοστάσιο του Κοζλοντούι (10% της κατανάλωσης), για αγορά δικαιωμάτων ρύπων καθώς και για επίδομα θέρμανσης. Και από το 2013 είναι πιθανόν ότι η χώρα θα επιβαρύνεται με 1,5-2,5 δισεκατομμύρια Ευρώ κάθε χρόνο γιατί συνεχίζει να παράγει ενέργεια με έναν βρώμικο τρόπο, απειλώντας την υγεία χιλιάδων ανθρώπων στα κέντρα που έχουν.

Για τη χρηματοδότηση τέτοιων προγραμμάτων προτείνουμε «μερική εκτροπή» του πακέτου Αλογοσκούφη, με υποχρεωτικές προγραμματικές συμφωνίες με τις τράπεζες για χαμηλότοκη χρηματοδότηση τέτοιων πρωτοβουλιών. Οι τελευταίες άλλωστε, πέρα από το γενικότερο περιβαλλοντικό και οικονομικό τους όφελος, έχουν επιπλέον προβλέψιμες οικονομικές αποδόσεις και εξαιρετικά χαμηλό ρίσκο.

Η χώρα μας πρέπει να υιοθετήσει ως εθνικό στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 40% μέχρι το 2030 και κατά 85% μέχρι το 2050.

Εξοικονόμηση Ενέργειας στα κτίρια
Η χώρα μας πρέπει να κάνει πράξη την υποχρέωση της να πετύχει συνολικά εξοικονόμηση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 20% μέχρι το 2020, έστω και μονομερώς
Από το 2012 όλα τα νεόδμητα δημόσια κτίρια και τα κτίρια με εμβαδόν πάνω από 2000 τετραγωνικά μέτρα πρέπει να έχουν μηδενικό ενεργειακό ισοζύγιο, δηλαδή να παράγουν από ανανεώσιμες πηγές όση ενέργεια καταναλώνουν. Αντίστοιχη υποχρέωση πρέπει να υπάρχει για όλα τα νεόδμητα κτίρια ανεξαρτήτως εμβαδού από το 2015 και μετά.

Σχετικά με τις πόλεις:
Μικρά και μεγάλα δημόσια έργα στις πόλεις και τους οικισμούς, μπορούν να δώσουν νέες θέσεις εργασίας αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών και βελτιώνοντας ακόμη και τις οικονομικές τους προοπτικές. Τέτοια έργα θα μπορούσαν να είναι:

· Οικολογική αναγέννηση των γειτονιών με δημιουργία δικτύων πεζόδρομων, ποδηλατόδρομων και πρασίνου που περιλαμβάνουν τα σχολεία, τα πολιτιστικά κέντρα και εμπορικές περιοχές ώστε οι πολίτες να μπορούν να μετακινηθούν ήπια και φιλικά στο περιβάλλον για τις καθημερινές ανάγκες τους, τα ψώνια, τις σπουδές και την αναψυχή τους.

· Επιτάχυνση της ολοκλήρωσης του μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, και προσαρμογές ώστε να αποκτήσουν συμβατότητα και με τις προαστιακές γραμμές.

· Προκήρυξη μελετών για δίκτυα τραμ σε όλες τις μεγάλες και μεσαίες πόλεις (σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ως συμπληρώματα του μετρό). Άμεση προώθηση των έργων κατασκευής, εκεί όπου έχουν ήδη ολοκληρωθεί οι σχετικές μελέτες.

· Δημιουργία μεγάλων χώρων στάθμευσης σε όλες τις κύριες εισόδους των πόλεων, σε συνδυασμό με πυκνή συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση.

· Διαπλατύνσεις πεζοδρομίων και θωράκισή τους απέναντι στην παράνομη στάθμευση, θέσεις ποδηλάτων στα Μέσα Σταθερής Τροχιάς, υποδομές ελεγχόμενης στάθμευσης.

· Θεσμικό πλαίσιο που να δίνει στους δήμους τη δυνατότητα να αποκαθιστούν οι ίδιοι εγκαταλειμμένα κτίρια, ιδιαίτερα διατηρητέων, με αντάλλαγμα μερίδιο από την εκμετάλλευσή τους για όσο διάστημα απαιτείται για την απόσβεση της δαπάνης.

· Επίσπευση των έργων αστικού πρασίνου με προτεραιότητα τους μεγάλους δημόσιους χώρους όπως Μητροπολιτικά Πάρκα και πρώην στρατόπεδα, χωρίς ακρωτηριασμό για άλλες χρήσεις.

· Πολεοδομικές και αρχιτεκτονικές μελέτες και διαγωνισμοί, με στόχο τη διασφάλιση ελεύθερων χώρων και την κάλυψη των ελλειμμάτων σε πράσινο.

· Σχεδιασμός για συνεκτικές πόλεις και οικισμούς, με κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης και αντίστοιχες ανταλλαγές γης με υπό πολεοδόμηση περιοχές.